Een goede uitleg – duidelijke communicatie in de zorg

Als zorgverlener is het belangrijk om informatie duidelijk en begrijpelijk over te brengen. Het is een vaardigheid die je kunt trainen en waar je niet alleen in je werk profijt van zult hebben. Of het nu gaat om het begeleiden van een student of stagiaire, een gesprek met je patiënt, het ondersteunen van een vriend bij een klus of het helpen met huiswerk van je kinderen. Een goede uitleg is altijd waardevol.

Hier zijn enkele tips om te helpen iets effectief uit te kunnen leggen.

Kies je doelgroep

Voordat je begint met uitleggen, is het belangrijk om te begrijpen wie je publiek is. Pas je taalgebruik, afbeeldingen en voorbeelden aan op het kennisniveau en de achtergrond van je doelgroep.

Vermijd jargon, maar word niet kinderlijk

Voor jou zijn alle medische termen heel gewoon, maar voor een patiënt of leek lijkt het misschien wel abracadabra. Vermijd ingewikkelde namen en termen en noem gewoon wat het is. Wel is het belangrijk om geen kinderlijke taal te gebruiken, een valkuil wanneer er iemand voor je zit die een andere moedertaal heeft of een verstandelijke beperking.

Een voorbeeld: noem iets niet ‘cardiaal’ maar zeg gewoon ‘van het hart’. Een ‘stenose’ is een vernauwing.

Zorg voor structuur

Houd je uitleg gestructureerd. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met een overzicht wat je gaat bespreken. Verdeel het onderwerp in sub onderwerpen. Dit helpt je patiënt de informatie makkelijker te volgen.

Bijvoorbeeld: Ik zal u uitleggen wat er aan de hand is. Eerst vertel ik iets over de werking van normale longen, dan wat er bij u misgaat en vervolgens wat we eraan kunnen doen.

Maak gebruik van voorbeelden

Wanneer iets ingewikkeld is, is het makkelijker te begrijpen wanneer het vergeleken wordt met iets dat al bekend is. Maak eens gebruik van een anekdote, een eigen ervaring of een praktijkvoorbeeld. Een voorbeeld helpt iemand om de informatie in een bepaalde context te plaatsen. Dit helpt om het makkelijker te onthouden en te herinneren, maar ook om het grotere geheel te kunnen zien.

Zorg voor interactie

Moedig degene die tegenover je zit aan om te reageren en vragen te stellen. Dit zorgt ervoor dat je patiënt actief betrokken blijft en je hebt de mogelijkheid om verwarring op te helderen of het gesprek bij te sturen wanneer het toch niet helemaal begrepen wordt.

Toon empathie

Wees geduldig en toon begrip. Waarschijnlijk stort je een bak informatie uit over de ander en dit is best moeilijk om in 1x te verwerken. Zeker wanneer het nieuwe informatie is. Geef het tijd en herhaal waar nodig. Is het te veel? Laat wat uitleg weg en maak een vervolgafspraak.

Maak het visueel

Zorg dat er een beeld wordt toegevoegd aan je uitleg. Dit helpt om het grote plaatje voor je te zien en om te snappen waar het over gaat. Ook wordt de uitleg dan beter onthouden.

Wil je meer lezen over hoe dat werkt? Lees eens mijn blogs:

7 redenen om te gaan tekenen in de zorg
De magie van tekeningen om iets te onthouden.