Een vicieuze cirkel is een situatie waarbij een factor een ongewenst gevolg heeft, terwijl dat gevolg op zijn beurt weer een volgend negatief gevolg heeft en uiteindelijk de situatie in stand houdt. In de gezondheidszorg komen vicieuze cirkels heel vaak voor. Verschillende aspecten van welzijn versterken elkaar in een neerwaartse spiraal.
Bijvoorbeeld: Stress en spanningen zorgen voor slaapproblemen, die zorgen voor vermoeidheidsklachten overdag, wat weer voor beperkingen in het dagelijks functioneren zorgt en die zorgen op hun beurt weer voor stress en spanningen.
Artsen, verpleegkundigen of andere zorgprofessionals staan voor de uitdaging om complexe gezondheidsproblemen op een begrijpelijke manier uit te leggen. Het is van cruciaal belang dat patiënten de onderlinge relaties van hun lichamelijke klachten begrijpen om zo een effectief behandelplan op te stellen. De vicieuze cirkel moet doorbroken worden om een verslechtering van de gezondheid te voorkomen.
Een effectieve manier om dit uit te leggen is door zo’n cirkel te tekenen.
- Relaties tussen verschillende factoren worden sneller en beter begrepen wanneer ze visueel worden gemaakt. In een diagram ze je in één oogopslag hoe verschillende factoren met elkaar verbonden zijn en elkaar beïnvloeden.
- Het helpt patiënten te begrijpen met het identificeren van bepaalde patronen die eerder nog niet zichtbaar waren. Vaak worden in ons hoofd stappen overgeslagen en wordt simpelweg een verband niet herkend.
Het is belangrijk om de tekening eenvoudig en begrijpelijk te houden, zodat het voor de patiënt toegankelijk is. Het hoeft geen mooie tekening te worden, maar het is een middel om de juiste stappen te kunnen gaan zetten.
Hoe teken je een vicieuze cirkel?
Identificeer de kernproblemen
Over welk onderwerp ga je het hebben. Schrijf de belangrijkste gezondheidsproblemen waarmee de patiënt te maken heeft op. Dit kunnen fysieke, mentale of levensstijlaspecten zijn.
Rangschik de factoren
Wijs de belangrijkste gezondheidsfactoren aan en rangschik ze op basis van hun impact. Voeg eventueel dingen samen. Probeer een maximum van 5 factoren aan te houden om het overzicht te bewaren.
Bepaal de onderlinge relaties
Definieer duidelijk hoe deze gezondheidsfactoren met elkaar verbonden zijn. Gebruik pijlen in je aantekening en zorg dat de laatste pijl weer terugwijst naar de eerste factor.
Maak het basis diagram
Houd de vorm van een cirkel aan. Dit laat de cyclische aard van het probleem zien. Zet op de cirkel de verschillende factoren. Gebruik pijlen om de richting van invloed aan te geven.
Voeg eenvoudige symbolen toe
Vermijd te veel details, maar zorg dat het onderwerp makkelijker te begrijpen is door er een beeld aan te hangen. Zoek bijvoorbeeld op internet naar symbolen die je zou kunnen natekenen.
Nog meer voorbeelden
- Iemand heeft last van chronische pijn, wat leidt tot verminderde mobiliteit en activiteit. Het gebrek aan beweging leidt tot spierzwakte en stijfheid, waardoor de pijn verder toeneemt.
- Gewichtstoename kan leiden tot gezondheidsproblemen zoals diabetes en een hoge bloeddruk. Deze gezondheidsproblemen kunnen op hun beurt het moeilijker maken om gewicht te verliezen, wat de vicieuze cirkel in stand houdt.
- Longpatiënten hebben vaak benauwdheidsklachten. Dit kan angst veroorzaken. Door angstklachten vermijden patiënten fysieke activiteiten en beweging. Dit kan leiden tot een achteruitgang van fysieke conditie en spierkracht. Door de afgenomen gezondheid neemt de benauwdheid toe.
Een tekening kan een krachtige stap zijn in de richting van het doorbreken van vicieuze cirkels en het bevorderen van een gezondere leefstijl. Maak deze tekening in het bijzijn van de patiënt en bespreek het samen voor het beste resultaat.
Meer voorbeelden zien?
En wil je zelf leren hoe je tekeningen zou kunnen toepassingen in de praktijk als zorgverlener? Doe mee met de online cursus Tekenen in de zorg.